|
نگاهي به مقوله‌ي توبه و استغفار در احاديث قدسي
آدم(ع) عرض كرد:
پروردگارا! شيطان را بر من سلطه بخشيدى، و او را چون خون (كه در بدنم جارى است) بر من چيرگى دادى؛ پس مرا نيز چيزى عنايت فرما!
خداوند فرمود: تو را چنين (نعمتى) بخشم كه چون كسى از فرزندانت، تصميم بر انجام گناهى گيرد (و آن را انجام ندهد)، بر او نوشته نشود، و چون آن را انجام دهد (تنها) يك گناه بر او نوشته شود، و چون عزم بر انجام عملى نيك گيرد، چنان‌چه به انجامش نرساند، حسنه‌اش برايش نوشته شود، و چون به انجامش رسانده، ده حسنه برايش نوشته شود.
آدم عرض كرد: پروردگارا! مرا بيشتر ده! فرمود: تو را اين بخشم كه چون كسى از فرزندانت گناهى كند، و سپس از من بخشش خواهد، او را ببخشايم.
عرض كرد: پروردگارا! مرا بيشتر عنايت فرما! فرمود: توبه را بدانان بخشيدم.
و فرمود: سفره‌ي توبه را تا هنگامى‌كه نَفَس به گلو برسد برايشان گستردم.
آدم عرض كرد: پروردگارا! مرا كافى است .
اصول كافى، ج 4 - كتاب الايمان و الكنز، حديث اول .
حضرت آدم به خداوند گفت:
پروردگارا بيشترين چيزها را به من عطا كن.
خداوند فرمود: قرار دهم براي تو به اين‌كه هر كه از خاندانت گناهي كند و استغفار كند او را ببخشم.
سخن خدا: مجموعه‌اي از احاديث قدسي، توسط حسن شيرازي
هنگامي‌كه حضرت آدم(ع) خواست توبه كند، بر در خانه‌ي كعبه ايستاد و عرض كرد:
بارخدايا! لغزش‌هايم را ببخش و گناهانم را بيامرز و مرا به آن خانه‌اي كه اخراجم كردي بازگردان.
خداوند متعال فرمود:
لغزش‌هايت را بخشودم و گناهانت را آمرزيدم و به زودي تو را به آن خانه‌اي كه بيرونت كردم، بازمي‌گردانم.
صداي او (مجموعه‌ي احاديث قدسي)، گردآوري و ترجمه و بازنويسي: حميدرضا همتي
خداوند مي‌فرمايد:
قبل از آن‌كه سؤال كنيد به شما عطا خواهم كرد و پيش از آن‌كه طلب آمرزش كنيد خواهم بخشيد.
صداي او (مجموعه‌ي احاديث قدسي)، گردآوري و ترجمه و بازنويسي: حميدرضا همتي
به حضرت محمد(ص) ندا آمد:
اي محمد به درستي كه رحمت من بر غضبم پيشي گرفته، قبل از آن‌كه سؤال كنيد عطا خواهم كرد و پيش از آن‌كه طلب آمرزش كنيد مي‌آمرزم.
سخن خدا: مجموعه‌اي از احاديث قدسي، توسط حسن شيرازي
خداوند مي‌فرمايد:
اگر بندگان من توبه كنند و برگردند به سوي من، من آن توبه را از ايشان قبول مي‌كنم و گناه ايشان را مي‌آمرزم و عيب‌هاي ايشان را مي‌پوشانم.
سخن خدا: مجموعه‌اي از احاديث قدسي، توسط حسن شيرازي
خداي رحمان به آدميان مي‌فرمايد:
اي فرزندآدم!
...عمل و كردار بدون توبه [و بازگشت به خداوند] چونان ساختمان بي پايه و اساس است .
از اوج آسمان، على اكبر مظاهرى، مؤ سسه فرهنگى انتشاراتى پارسايان، قم، زمستان 1375
خداي تعالي به حضرت عزيز(ع) فرمود:
"هرگاه در معصيت افتادي، نگاه به كوچكي آن مكن، بلكه ببين چه كسي را نافرماني كرده‌اي؟"
صداي او (مجموعه‌ي احاديث قدسي)، گردآوري و ترجمه و بازنويسي: حميدرضا همتي
خداوند بلندمرتبه مي‌فرمايد:
فرمان‌برداران در مهماني من و شكرگزاران در مشاهده‌ي من و يادكنندگانَم بر سر سفره‌ي نعمت من هستند. گناهكاران را از رحمت خويش نااميد نگردانم. اگر از گناه برگردند (و توبه كنند) پس من دوست آنها خواهم بود، و اگر بيمار شوند، پس من معالج آنها خواهم بود. آنها را به‌وسيله‌ي سختي‌ها و مشكلات درمان مي‌كنم، تا از گناهان و عيب‌ها پاكيزه‌شان گردانم.
صداي او (مجموعه‌ي احاديث قدسي)، گردآوري و ترجمه و بازنويسي: حميدرضا همتي
خداوند به موسي(ع) وحي فرمود:
هركس بميرد ولي از غيبت‌هايي كه كرده توبه نمايد، آخرين فردي است كه وارد بهشت شود. آن‌كس كه بميرد و اصرار به غيبت كردن داشته باشد، اول كسي است كه وارد جهنم گردد و كسي كه او را غيبت كنند، نصف گناهانش را مي‌آمرزم.
صداي او (مجموعه‌ي احاديث قدسي)، گردآوري و ترجمه و بازنويسي: حميدرضا همتي
توصيه به توبه:
خداوند متعال به حضرت داوود مي‌فرمايد:
در تاريكي شب و سحرگاهان استغفار كن و طلب آمرزش نما.
سخن خدا: مجموعه‌اي از احاديث قدسي، توسط حسن شيرازي
خداوند به حضرت موسي فرمود:
در توبه شتاب كن و گناه را واگذار.
سخن خدا: مجموعه‌اي از احاديث قدسي، توسط حسن شيرازي
خداوند مي‌فرمايد:
اي موسي تعجيل كن در توبه، تأخير كن در گناه، ادامه بده در ايستادن در نماز و پيشگاه من، اميد به غير من مدار، فراگير مرا در سختي‌ها سپر خود، و قلعه‌ي خود در حوادث.
سخن خدا: مجموعه‌اي از احاديث قدسي، توسط حسن شيرازي
خداوند در مورد بازگشت به عيسي(ع) فرمود:
- يا عيسي من خداي تو و خداي عالميان‌ام، همه چيز از من است و به سوي من باز مي‌گردد.
- يا عيسي توبه كن به سوي من بعد از گناه و معصيت، و به توبه‌كنندگان و برگشتگان بگو به ياد من باشند.
- يا عيسي از من طلب مغفرت كن در حالات سختي و شدت كه من پناه دردمندانم و جواب‌گوي بيچارگانم و رحم‌كننده‌ترين رحم‌كنندگانم.
بحار، ج 14، ص290-299
خداوند به يكي از پيامبران اولوالعزم فرمود:
... بعد از گناه به من بازگرد و به ياد داشته باش كه حساب توبه‌ي گناه‌كار با من است... به سوي من بازگرد زيرا گناهي را كه بخواهم ببخشايم بر من سنگين نيست و من مهربان‌ترين مهربانان‌ام.
صداي او (مجموعه‌ي احاديث قدسي)، گردآوري و ترجمه و بازنويسي: حميدرضا همتي
توبه‌ي حقيقي
خداوند به آدمي مي‌فرمايد:
اي فرزند آدم
چقدر اللّه! اللّه! مي‌گويي، در حالي كه در قلبت غير اللّه است؟! و زبانت اللّه مي‌گويد، و تو از غير خدا مي‌ترسي و به غير خداوند اميد مي‌بندي، و گناه مي‌كني و استغفار [و توبه راستين] نمي‌نمايي. پس، راستي كه استغفار و توبه‌اي كه همراه با پافشاري بر گناهان و ادامه‌ي معاصي باشد، توبه‌ي دروغ‌گويان است. و [بدان كه] پروردگارت، ستم‌كننده بر بندگان نيست [بلكه با مؤمنان و صالحان، به لطف و عنايت عمل مي‌كند و توبه‌گران راستين را مي‌بخشايد و پاداش مي‌دهد؛ و امّا نامؤمنان و ناصالحان را كيفر مي‌دهد و توبه‌كنندگان دروغين را نمي‌بخشايد].
از اوج آسمان، على اكبر مظاهرى، مؤ سسه فرهنگى انتشاراتى پارسايان، قم، زمستان 1375
راه‌هاي جذب بخشش خداوند:
خداوند مي‌فرمايد:
بندهي من هر گاه مرا شناختي و عبادت مرا كردي و اميدوار به من بودي و كسي را با من شريك نساختي تو را مي‌آمرزم، گرچه گناهانت دنيا را پر كرده باشد. من هم دنيا را براي تو پر از عفو و آمرزش مي‌كنم و از كسي هم باك ندارم.
سخن خدا: مجموعه‌اي از احاديث قدسي، توسط حسن شيرازي
خداوند در زبور فرموده است:
اي داوود! آنچه را كه مي‌گويم بشنو (و آنچه مي‌گويم حق است): هر كس به نزد من آيد در حالي‌كه از گناهان خود شرمنده باشد، گناهانش را مي‌بخشايم و آن را از خاطر حافظان اعمال محو مي‌نمايم.
صداي او (مجموعه‌ي احاديث قدسي)، گردآوري و ترجمه و بازنويسي: حميدرضا همتي
خداوند مي‌فرمايد:
اي داوود: هرگاه از بندهي مؤمن من گناهي سر زند، سپس از آن دست کشيده و توبه نمايد، و چون آن گناه به يادش آيد از من شرمگين شود، او را ببخشايم و آن را از ذهن فرشتگان محافظش پاک کنم و به نيکي و ثواب تبديل کنم. او را کيفر ندهم، زيرا که مهربان‌ترين مهربانان‌ام. هر کس بداند من در آمرزيدن توانا هستم، پس از من طلب مغفرت کند، او را بي‌پروا و بدون شرط مي‌بخشم.
سخن خدا: مجموعه‌اي از احاديث قدسي، توسط حسن شيرازي
خداوند عز و جل به داوود پيامبر وحي كرد:
اي داوود! هرگاه بندهي مؤمن من گناهي كند و سپس از آن گناه برگردد و توبه نمايد و به هنگام ياد كردن از آن گناه از من شرم كند، او را بيامرزم و آن گناه را از ياد فرشتگان نگهبان اعمال ببرم و آن را به نيكي بدل كنم. و از اين كار مرا باكي نيست كه من مهربان‌ترين مهربانانم .
بحارالانوار: 6 / 28 / 30
خداي تعالي فرمايد:
بندهي من! هرگاه كه از من شرم كني، عيب‌هاي تو را از مردم مي‌پوشانم، گناهان و لغزش‌هايت را از نامه‌ي عملت محو مي‌كنم و در هنگام قيامت و زمان بازجويي بر تو سخت نمي‌گيرم.
صداي او (مجموعه‌ي احاديث قدسي)، گردآوري و ترجمه و بازنويسي: حميدرضا همتي
حضرت رسول(ص) فرمود:
وقتي‌كه بنده مي‌گويد خداوندا! مرا ببخش، خدا از او روي‌گردان مي‌شود. و اگر دفعه‌ي دوم هم بگويد، باز خداوند به او اعتنا نمي‌كند، اما در دفعه‌ي سوم، خداوند به ملائكه مي‌فرمايد:
نمي‌بينيد بندهي مرا كه از من مغفرت خواست و من به او اعتنا نكردم، دوباره خواست باز اعتنا نكردم، دفعه‌ي سوم هم خواست، پس اين بنده‌ام معتقد است كه كسي غير از من نمي‌تواند گناهان را ببخشايد، لذا من شما را شاهد مي‌گيرم كه گناهان اين بنده را بخشيدم.
صداي او (مجموعه‌ي احاديث قدسي)، گردآوري و ترجمه و بازنويسي: حميدرضا همتي
خداي عز و جل مي‌فرمايد:
هر كه گناهي بزرگ يا كوچك كند و در نظر ندارد كه من مي‌توانم او را عذاب كنم يا از او درگذرم، هرگز از او در نگذرم نسبت به آن گناه. و هر كه گناه بزرگ يا كوچكي كند و معتقد است كه من مي‌توانم او را عذاب كنم يا از او گذشت كنم، از گناه او در مي‌گذرم.
سخن خدا: مجموعه‌اي از احاديث قدسي، توسط حسن شيرازي
خداوند متعال مي‌فرمايد:
همه گناهكارايد جز آن‌كه من حفظش كنم، پس از من آمرزش بخواهيد تا شما را بيامرزم. و كسي كه معتقد باشد كه من‌ام كه قدرت بر آمرزش گناهان دارم و از من مغفرت بجويد بدون باك او را مي‌آمرزم.
سخن خدا: مجموعه‌اي از احاديث قدسي، توسط حسن شيرازي
در احاديث چنين آمده:
قسم به آن خدايي كه غير از آن خدايي نيست بنده‌اي گمان خوب به خدا نمي‌برد مگر اين‌كه خداوند نزد گمان بندهي مؤمن است براي اين‌كه خداوند كريم است و همه‌ي خيرات به دست اوست، و خجالت مي‌كشد از اين‌كه بنده‌اي گمان خوب به او داشته باشد و اميدوار به او باشد و خلاف گمان او و اميد او انجام دهد و فرمود: خوب كنيد گمانتان را به خدا و برويد به سوي او؛ که راه نجات و رستگاريست.
که در اين مورد پيامبر مي‌فرمايد:
آخرين بنده‌اي که امر مي‌شود او را به طرف آتش ببرند يک نگاهي به سوي خدا مي‌کند، خداوند متعال مي‌فرمايد: برگردانيد او را و از او سؤال مي‌شود، چرا نگاه کردي. مي‌گويد: خدايا گمان من به تو چنين نبود. مي‌فرمايد: گمان تو چه بود. مي‌گويد: گمان من به تو اين بود که گناهان مرا ببخشي. مرا در بهشت ساکن کني و از اهل بهشت قرار دهي.
خداوند متعال مي‌فرمايد: به عزت و جلالم و به عظمت و بلندي جايگاهم اين بندهي من تا اين ساعت اصلاً گمان خوبي به من نداشت و اگر يک ساعت گمان خوب به من مي‌برد، هر آينه او را از آتش نمي‌ترساندم، آن‌گاه مي‌فرمايد: از دروغ او بگذريد و او را داخل بهشت کنيد.
بحارالانوار، ج70، ص، 384
مردي گناهان زيادي را در حق خود مرتكب شده بود. هنگامي‌كه مرگ به سراغش آمد، فرزندانش را صدا كرده و گفت:
هنگامي كه مُردم مرا بسوزانيد، سپس ريز ريز كرده و (خاكسترم) را به دريا بريزيد. براي آن‌كه به خدا سوگند اگر پروردگارم دستش به من برسد چنان مرا تنبيه خواهد كرد كه هيچ كس ديگر را نكرده.
بنابراين (فرزندانش) با او چنين كردند.
سپس پروردگار به زمين گفت:
آنچه را كه برگرفته‌اي به‌وجود آور.
و آن مرد به وجود آمد.
و خداوند به او گفت:
چه چيز تو را واداشت كه چنان كني؟
(آن مرد) گفت:
از ترس تو اي پروردگار من.
و به‌خاطر همان خداوند گناهانش را بخشيد.
صداي او (مجموعه‌ي احاديث قدسي)، گردآوري و ترجمه و بازنويسي: حميدرضا همتي
از حضرت رسول(ص) نقل شده كه حضرت فرمود: خداوند فلان شخص را نمي‌بخشايد.
خداوند به من وحي فرمود:
بگو چه كسي از جانب من مي‌گويد من فلان شخص را نمي‌بخشم؟ من او را به‌واسطه‌ي سخن اين شخص كه گفت او را نمي‌بخشايم، بخشودم و همه‌ي گناهان گذشته‌اش را از نامه‌ي اعمالش محو كردم.
صداي او (مجموعه‌ي احاديث قدسي)، گردآوري و ترجمه و بازنويسي: حميدرضا همتي
منادي از جانب حق ندا مي‌كند كه خداوند مي‌فرمايد:
من بخشنده هستم، اگر دوست داريد مورد عفو و بخشش من واقع شويد، شما هم به ديگران عفو و بخشش كنيد.
صداي او (مجموعه‌ي احاديث قدسي)، گردآوري و ترجمه و بازنويسي: حميدرضا همتي
عابدي بود در بني‌اسرائيل كه هرگز متوجه دنيا نشده بود، تا اين‌كه ابليس بچه‌هاي خود را جمع كرد و گفت: كيست كه برود و فلان عابد را گمراه كند؟
يكي از آنها گفت من مي‌روم.
پرسيد: از چه راه او را گمراه خواهي كرد؟
گفت: از راه زنان.
گفت: كار تو نيست. او هنوز با زنان معاشرت نكرده و لذت آن را درنيافته است.
ديگري گفت: من مي‌روم.
پرسيد: از چه راهي؟
گفت: از راه شراب
گفت: كار تو نيست.
ديگري گفت: من مي‌روم.
پرسيد: از چه راهي؟
گفت: از راه عبادت.
گفت: برو تو قدرت اين كار را داري.
آن‌گاه آن شيطان به صورت مردي مجسم شد و به عبادتگاه رفت و در برابر او ايستاد و مشغول عبادت شد. عابد خواب و استراحت مي‌كرد ولي شيطان به خواب نمي‌رفت.
عابد به آن شيطان گفت: چه كرده‌اي كه چنين تواني يافته‌اي كه از عبادت خسته نمي‌شوي؟
شيطان جوابش نگفت و همواره به عبادت ادامه مي‌داد. بعد از التماس زياد گفت: اي بندهي خدا گناهي كرده‌ام كه هرگاه آن را به‌خاطر مي‌آورم اين توان را پيدا مي‌كنم.
عابد گفت: بگو چه گناهي كرده‌اي كه من هم انجام دهم تا به مرتبه‌ي تو برسم؟
گفت: داخل شهر شو و خانه‌ي فلان فاحشه را بپرس و با او زنا كن.
عابد با همان جامه‌ي عبادت به خانه‌ي آن زن فاحشه رفت. مردم گمان كردند كه براي هدايت او آمده است.
زن گفت: اي مرد كسي با چنين قيافه‌اي نزد من نيامده است. قصد تو چيست؟
چون عابد قصد خود را بازگو كرد زن گفت: بندهي خدا ترك گناه كه آسان‌تر است از توبه كردن. البته آن مرد شيطان بوده كه بر تو مجسم شده است. برگرد به عبادتگاه خود.
عابد برگشت و آن زن فاحشه همان شب مُرد. چون صبح شد بر در خانه‌ي او نوشته شده بود كه بر جنازه‌ي فلان زن حاضر شويد كه او اهل بهشت است. مردم به شك افتادند و سه روز او را دفن نكردند تا اين‌كه حق‌تعالي به پيامبري از پيامبران وحي فرمود:
برو و بر فلان زن نماز بگزار و مردم را امر كن كه بر او نماز گزارند؛ كه من او را آمرزيدم و بهشت را بر او واجب كردم، به سبب آن‌كه او بندهي مرا از معصيت بازداشت.
صداي او (مجموعه‌ي احاديث قدسي)، گردآوري و ترجمه و بازنويسي: حميدرضا همتي
ريشه‌ي گناه:
آغاز هر گناهي دوست داشتن دنياست.
از مناجات‌هاي خداوند با موسي(ع) اين بود:
اي موسي! به دنيا تكيه مكن، مانند تكيه كردن ستمگران و تكيه كردن كسي كه آن را پدر و مادر خود مي‌داند. اي موسي! اگر تو را به خودت واگذارم كه به دنيا بنگري، محبت و رونق آن بر تو چيره شود.
اي موسي! آنچه از دنيا كه بدان احتياج نداري رها كن. به فريب‌خوردگان به دنيا و به خودواگذاشتگان منكر نگاه نكن. بدان كه آغاز هر گناهي، دوست داشتن دنياست. به دارايي زياد هيچ‌كس غبطه مبر؛ زيرا دارايي بسيار مايه‌ي گناه بسيار است. به حال كسي كه مردم از او خشنوداند غبطه مبر، مگر آن‌كه بداني خدا هم از او خشنود است. به حال مخلوقي كه مردم از او اطاعت كنند غبطه مبر؛ زيرا اطاعت و پيروي ناحق مردم از او باعث هلاكت او و پيروانش است.
صداي او (مجموعه‌ي احاديث قدسي)، گردآوري و ترجمه و بازنويسي: حميدرضا همتي
كاوشگران نور
بازگشت
Share
|
